Omgaan met dreiging door te dichten

Iduna Paalman debuteerde in september 2019 met haar dichtbundel De grom uit de hond halen. Haar gedichten verwoorden het gevoel van dreigend gevaar dat we inmiddels allemaal kennen. Tijden Kenniscafé Assen draagt ze een aantal van haar gedichten voor.

Woorden als risicoprofiel, dreigingsniveau en veiligheidsregio klinken Iduna Paalman als muziek in de oren. De in Rolde geboren en getogen dichter schrijft over onheil en de wens het te bezweren. ‘Het gaat over het gevoel dat het mis kan gaan, maar dat het nog niet mis gaat,’ zegt ze. ‘Dat is voor mij een levensgevoel. Ik ben me voortdurend bewust van wat er fout kan gaan. En ik zoek een manier om het onschadelijk te maken. Mijn gedichten zijn stappenplannen en voorschriften.’

De grom uit de hond halen beschrijft een gevoel waarmee we nu allemaal leven. Er hangt ons voortdurend de dreiging van het coronavirus boven het hoofd. Mondkapjes, houd-afstand-stickers en ontsmettingsmiddel bij de ingang van de supermarkt zijn tegelijk een manier om het gevaar in te dammen als stille getuigen van dat gevaar. 

Paalman doorstaat deze tijd boven verwachting goed. ‘Ik ben er nuchterder onder dan ik vooraf zou hebben ingeschat,’ zegt ze. ‘Als je me een jaar geleden had gezegd dat er een pandemie zou komen, had ik waarschijnlijk angst gevoeld. Maar ik ben redelijk rustig. Ik heb dan wel het geluk dat ik gezond ben en de mensen in mijn omgeving ook.’

Schrijven over gevaar is voor Paalman een manier om grip te krijgen. ‘Net als wetenschap zie ik schrijven als onderzoeksmethode,’ zegt ze. ‘Dat heb ik ook als ik poëzie lees. Dan kan ik voelen: zo is het precies.’ De behoefte om grip te krijgen op iets ongrijpbaars ziet Paalman overal om zich heen. ‘Nu komt aan de oppervlakte hoe mensen met gevaar omgaan. Sommigen durven hun huis niet uit. Anderen zeggen dat er niets aan de hand is. En weer anderen geloven in 5G-complotten. Het zijn allemaal uitingen van omgaan met angst.’

Benieuwd naar de gedichten van Iduna Paalman? Tijdens Kenniscafé Assen leest ze er een paar voor en gaat in gesprek met Rosa Timmer en het publiek. Reserveer dus snel je gratis kaartje. Let op: we verloten een exemplaar van De grom uit de hond halen (met dank aan Boekhandel van der Velde).

(Foto: Marianne Hommersom)